6 Aralık 2020 Pazar

Eski Törükçede Rakamlar

Her hakkı saklıdır.

6. - 9. yüzyıllar arasında yazılan KökTörük üsüglü eserlerde rakam kullanılmamıştır. Sayılar hep yazıyla yazılmıştır. Maalesef günümüzde KökTörükçe rakam diye şekiller uydurulmaktadır. Böyle uyduruk rakamlara itibar ėtmektense bazı Törük boylarınca kullanılmış aşağıdaki rakam sistemlerine bakılabilir. Bunlar:
1 - Çuvaş rakamları (sağdan sola)
2 - Macar - Sekel rakamları (sağdan sola)
3 - KökOguz (Gagauz) rakamları (soldan sağa)

Bu rakam sistemleri, soldan sağa giden Roma ve Etrüsk rakamlarına temel görünümde beŋzese de detaylarda çok farklılıklara sahiptir. Çuvaş ve Macar-Sekel rakamları KökTörük yazısı gibi sağdan sola giderken, KökOguz rakamları soldan sağa gider.

1- Çuvaş Rakamları

Toplamsal mantıkla "sağdan sola" yazılır.
1989 :   1000+500+100+100+100+100+50+10+10+10+5+1+1+1+1
2173 :   1000+1000+100+50+10+10+1+1+1



2 - Macar - Sekel Rakamları

İki yöŋtemle "sağdan sola" yazılır:

1 - Toplamsal mantık

1989 :   1000+ 500+100+100+100+100 +50+10+10+10+5+1+1+1+1
2173 :   1000+1000 +100+50+10+10+1+1+1

2- Çarpımsal mantık

1989 :   1000+ 9 (= 5+1+1+1+1) * 100 +50+10+10+10+5+1+1+1+1
2173 :   2 (= 1+1) * 1000 +100+50+10+10+1+1+1



3 - KökOguz Rakamları

Toplama ve Çarpma mantığı beraber kullanılarak "soldan sağa" yazılır. Örneğin:
95 :   20+20+20+20+5
142 :   100+20+20+1+1
610 :   5*100+100+10
1005 :   10*100+5

4 yorum:

  1. Tuğrul Bey,benim önceden gördüğüm kadarıyla Türk rakamları vardır. Eşsiz bir biçimde. Türk sayıları şeklinde araştırırsanız,görebilirsiniz. Bu konudaki görüşlerinizi takip edeceğim. Var olun.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Orhun harfli yazıtlarda rakam kullanılmamıştır. Siz bahsettiğiniz bağlantıyı gönderin.

      Sil
  2. Bunların arasındaki en verimlisi bana çuvaş rakamları gibi geldi. Ama 2000'den sonrasını yazarken zorlanıyoruz. Yani 2000 yazarken ** diyoruz. Ama 6000 yazarken ****** tane eklemek gerekiyor. Veya 15.000 yazarken *************** tane yazmak zorunda mı kalıyoruz? ya da bunu çarpımsal mantık olarak düşünsek bir sorun olur mu? örneğin 16.000 yazarken *I/X şeklinde çarpımsal yazsak?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet öyle yazılıyor. Çuvaş rakamlarında çarpımsal mantık hiç kullanılmamış.

      Sil